Ma’lumki 2018 yil 1 sentabrdan davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkalarini olib qо‘yish tо‘g‘risida qaror qabul qilishga faqat yer uchastkasining egasi bilan ochiq muhokama о‘tkazilganidan sо‘ng, shuningdek, foyda va xarajatlar baholanganidan keyin yо‘l qо‘yilishi belgilangan edi. Bu ishlarni yanada yaxshilash, mulk huquqini himoya qilish maqsadida 2019 yilning 3 avgust kuni О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoyishi qabul qilindi.
Unga asosan 2019 yil 5 avgustdan boshlab, fuqarolar va tadbirkorlik subyektlarining yer uchastkalarini olib qо‘yish hamda kо‘chmas mulk obyektlarini buzish ishlari uch bosqichda amalga oshiriladigan bо‘ldi. Birinchi bosqichda hokimlar tomonidan buzilishi rejalashtirilgan hudud bо‘yicha materiallar tо‘plami Vazirlar Mahkamasiga kiritiladi. Ikkinchi bosqichda Vazirlar Mahkamasida shaharsozlik talablari bо‘yicha va moliyaviy hisob-kitoblar bо‘yicha xulosalar tayyorlanadi. Uchinchi bosqichda materiallar Bosh vazirga kо‘rib chiqish va qaror qabul qilish uchun kiritiladi.
Mazkur farmoyish bilan yer uchastkalari olib qо‘yilishi munosabati bilan fuqarolar va tadbirkorlik subyektlariga yetkazilgan zarar miqdorini xatlovdan о‘tkazish bо‘yicha respublika muvofiqlashtiruvchi ishchi guruhi va hududiy ishchi guruhlar tarkibi, xatlovdan о‘tkazishga kо‘maklashish uchun hududlarga biriktiriladigan mas’ullar rо‘yxati, xatlovdan о‘tkazish hamda ularni qoplashda yо‘l qо‘yilayotgan kamchiliklarni bartaraf etish bо‘yicha “yо‘l xaritasi” tasdiqlandi.
Xatlovdan о‘tkazish bо‘yicha ishchi guruhiga qо‘yidagi vazifalar yuklatildi.
Birinchidan, fuqarolar va tadbirkorlik subyektlariga yetkazilgan zararlarni joylarga chiqqan holda xatlovdan о‘tkazib, ularning qonunchilikka muvofiq bozor qiymati asosida haqqoniy va adolatli miqdorini belgilash. Ikkinchidan, yetkazilgan zararlarni qoplashning aniq manbalari belgilanish, agar zarar mansabdor shaxsning noqonuniy qarori qabul qilinishi oqibatida yetkazilgan bо‘lsa – mazkur mansabdor shaxslardan regress tartibida undirib olish. Uchinchidan, aybdor mansabdor shaxslarga javobgarlik choralari kо‘rish hamda qonun hujjatlari normalarini yanada takomillashtirish yuzasidan aniq takliflar ishlab chiqish.
Shuningdek, О‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan bir oy muddatda quyidagilarni nazarda tutuvchi qaror qabul qilinadigan bо‘ldi. Birinchidan, davlat dasturlari, yirik investitsiya va boshqa loyihalarni hududdagi kо‘pchilik aholining fikrini inobatga olgan holda amalga oshirish.
Ikkinchidan, yer uchastkalari olib qо‘yilishida ularda joylashgan kо‘chmas mulk obyektlarining mulkdorlari bilan ochiq muhokamalar о‘tkazgan holda eskirgan va avariya holatidagi uy-joy fondi obyektlari, shu jumladan foydalanilmayotgan obyektlar bilan band bо‘lgan yer uchastkalarini tanlab olish.
Uchinchidan, hokimlar tomonidan yer uchastkalarini olib qо‘yish haqida qaror qabul qilish uchun ushbu hududda joylashgan turar va noturar kо‘chmas mulk obyektlari mulkdorlarining roziligini olish hamda yer uchastkasi olib qо‘yilishi oqibatida yetkazilgan zararni qoplash bо‘yicha yozma kelishuv tuzish.
Bulardan tashqari, yer uchastkalari noqonuniy olib qо‘yilganligi munosabati bilan mulkdorlarga zarar yetkazilganligi uchun mansabdor shaxslarning javobgarligini kuchaytirish yuzasidan qonun loyihasi ishlab chiqiladigan bо‘ldi. Mazkur farmoyish yer uchastkalarini olib qо‘yish va mulkdorlarga yetkazilgan zararlarni qoplash tartibini belgilovchi О‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori qabul qilinguniga qadar amal qiladi.
Maqsad jismoniy va yuridik shaxslarning turar hamda noturar joylarini asossiz buzishni oldini olish, ularga yetkazilgan zararlarni о‘z vaqtida qoplashga qaratilgan. Viloyat hokimligi tomonidan farmoyish ijrosini ta’minlash choralari kо‘rilgan.
Abdishukur Omonov,
viloyat hokimligi yuridik xizmati rahbari.
